Review 'The Last Duel': Ridley Scott's gemengde middeleeuwse 'Rashomon'
Ons oordeel
Hoe beperkt de film ook is in zijn feministische perspectief, de pure technische competentie en kracht van de uitvoeringen maken 'The Last Duel' tot een onderhoudend, zo niet bepaald diep genuanceerd verhaal.
Voor
- - Uniform uitstekende prestaties over de hele linie
- - 'Rashomon'-achtig scenario dat speelt met egocentrische zelfperceptie
- - Knapperige middeleeuwse actie zoals alleen Ridley Scott kan leveren
Tegen
- - De schommelingen in feministisch commentaar zijn vertroebeld en uiteindelijk te vergevingsgezind voor mannen in patriarchale machtsstructuren
- - Het aandringen op het tweemaal tonen van dezelfde aanranding legt teveel nadruk op een voor de hand liggend punt
het laatste duel is een film die vanuit een kritisch perspectief enigszins op gespannen voet staat met zichzelf, omdat het een volledig gerealiseerde versie is van wat het precies wil zijn, maar het is moeilijk om de film niet te herkennen als beperkt door de perspectieven die ten grondslag lagen aan de totstandkoming ervan. Regisseur Ridley Scott werkt samen met een herenigd scenarioschrijversduo van Ben Affleck en Matt Damon, vergezeld door collega-schrijver Nicole Holofcener, voor een film die deels historisch drama is, deels plot-structurele flex, deels zwaard-en-harnas-actioner en enerzijds feministische kritiek.
Het is die laatste functie die bij de uitvoering te wensen overlaat, een vertroebelde opvatting van een proefschrift dat prioriteit geeft aan sociale structuren boven individuele schuld. Maar het laatste duel behaalt zijn andere doelen bewonderenswaardig genoeg dat het nog steeds bij elkaar blijft, en misschien zelfs de bedenkingen overstijgt die men kan hebben met betrekking tot zijn centrale berichtgeving.
De film portretteert de vriendschap-cum-rivaliteit van middeleeuwse landjonkers Jean de Carrouges (Damon) en Jacques Le Gris (Adam Driver) zoals deze zich ontwikkelt in de laatste decennia van de 14e eeuw, met als hoogtepunt Jean's vrouw Marguerite's (Jodie Comer) beschuldiging van Le Gris van aanranding waardoor de twee mannen in het laatste koninklijk gesanctioneerde duel in de Franse geschiedenis terechtkwamen. In plaats van dit puur chronologisch te presenteren, hebben de filmmakers gekozen voor een structuur die lijkt op Rashomon , waarbij de film werd opgesplitst in drie hoofdstukken die gebeurtenissen vertellen vanuit het perspectief van Jean, Le Gris en Marguerite, waarbij het perspectief van Marguerite als het historisch correcte perspectief wordt gekaderd.
Met deze ontplooiing van ongelijksoortige perspectieven komen subtiele nuances in de uniform uitstekende uitvoeringen die benadrukken hoe elk van de hoofdrolspelers zichzelf opwerpt als de protagonist van hun eigen leven. Is Jean een verguisde koninklijke loyalist die door het lot voortdurend zijn rechtmatige plaats als gewaardeerde edelman ontzegt, of is hij een stuntelige incompetent die te zeer verwikkeld is in noties van eer om de gevolgen van zijn daden te peilen? Is Le Gris een sluwe slang die zich een weg baant naar de genaden van graaf Pierre d'Alençon (Ben Affleck), of krijgt hij gunst omdat hij de voorliefde van de graaf deelt voor feesten en rokkenjagen? (Afflecks uitbeelding van Pierre als een sullige bro is een verrassend zaadje van komische lichtzinnigheid.)
Gelukkig gaat de film nooit zo ver dat de waarheid van Marguerite's beweringen dat ze seksueel is misbruikt in twijfel wordt getrokken - hoewel twee afzonderlijke afbeeldingen van die ontmoeting met verschillende intensiteit misschien overdreven is om de kloof tussen hoe Le Gris en Marguerite het zagen te portretteren - maar het doet haar innerlijke leven ondervragen op een manier die noch haar man, noch haar ogenschijnlijk verliefde verkrachter overweegt.
Dit is waar de film zijn centrale thema's enigszins door elkaar haalt, niet vanwege een gebrek aan inspanning of goede bedoelingen, maar vanwege een onvermogen om enkele van de nuances van wat het stelt volledig te verkennen. Het is allemaal goed en wel om de sociale opvatting van verkrachting in te kaderen als een product van invloeden die groter en doordringender zijn dan de dader of de overlevende, maar de framing gaat zo ver dat het suggereert dat Le Gris zich niet eens kan voorstellen dat hij crimineel heeft geschonden Marguerite's autonomie, dat hij zozeer een product van zijn cultuur is dat nadrukkelijke protesten tegen toestemming voor hem niet meer dan een spel zijn. Of het nu een mislukking is van Driver's uitvoering, Ridley's regie of het scenario zelf, de film is te bot in zijn opvatting van het personage van Le Gris als een flirtende romanticus die niet gewend is zijn verlangens te worden ontzegd. De langzame onthulling van zijn denkwijze is effectief in dramatische zin, maar het sociale commentaar van de film is veel beter gediend bij het deconstrueren van Jean's waardeloze aanspraak op Marguerite's autonomie, evenals Marguerite's stille competentie in het runnen van zijn landgoed en de noodzaak die ze voelt om zich uit te spreken tegen haar aanvaller is ondanks de sociale druk tegen haar.
Die fout in de ambities van de film zou veel harder toeslaan als Sir Ridley Scott niet zo vermakelijk was als regisseur. Niemand filmt knapperige, middeleeuwse actie zoals Scott (met cameraman Dariusz Wolski), en zijn ethos dat elke scène een gevoel van stijgende spanning bevat, wordt op een visceraal boeiende manier doorgevoerd, waardoor we eerder in de mentaliteit van deze egocentrische mannelijke krachten terechtkomen. hun bravoure wegnemen om de kunstmatige machtsstructuren te laten zien die hen overeind houden.
Toegegeven, de kortstondige montage van Claire Simpson komt soms overhaast over als de film maar al te snel wegvalt om het beperkte perspectief te behouden van degene die een bepaald hoofdstuk domineert, maar de zich ontvouwende motivaties van deze personages zijn een monument voor buitengewoon goed gerealiseerde structurele montage geïnformeerd door een ijzersterk scenario. Verbeterd door een rijke score van Harry Gregson-Williams, het laatste duel balanceert het epische gevoel van zijn setting met de intense intimiteit van zijn centrale conflict.
Het is niet moeilijk te begrijpen waarom een film als het laatste duel bestaat, vooral als een voertuig voor bekroond talent om door te gaan met het maken van het soort film dat we meestal alleen tijdens het prijsseizoen meer zien opduiken. Combineer een historisch drama met de actuele discussie over de moderne #MeToo-beweging en je hebt in ieder geval een buzzwaardige film om een gesprek op gang te brengen. En hoezeer de film ook beperkt is in zijn feministisch perspectief - de belangrijkste creatievelingen zijn tenslotte nog steeds mannen in de meerderheid - de pure technische competentie en kracht van de uitvoeringen maakt het laatste duel een vermakelijk, zo niet bepaald diep genuanceerd verhaal over individueel ego en institutionele vrouwenhaat.
het laatste duel opent in de bioscoop op 15 oktober.
